Üniversite Tercihinden Önce Mutlaka Kontrol Edilmesi Gereken 21 Stratejik Kriter
Genelden Uzmana, Dijitalden Geleceğe
Üniversite tercih dönemleri yaklaştıkça, çevremden tanıdık tanımadık birçok kişi aynı sorularla geliyor: “Hangi bölüm iyi?”, “Bu üniversite tercih edilir mi?”, “Mezun olunca iş bulabilir miyim?” Bu sorular elbette çok kıymetli; çünkü gençlerin yönünü belirliyor, ailelerin gelecek planlarını şekillendiriyor. Ancak artık fark ediyorum ki sorular değişiyor. Artık “hangi bölümü okuyayım?”dan çok “kendime nasıl bir gelecek inşa edebilirim?” sorusu daha fazla soruluyor. Bu da bizi yeni bir düşünce tarzına yönlendiriyor: Genel geçer bölümler yerine, uzmanlık odaklı, sektörel bağlantıları güçlü, dijital beceriler kazandıran bölümler tercih edilmeli.
Kaldı ki artık meslekler ve ihtiyaçlar arasında uçurumlar oluştu. Çünkü, insan olarak ihtiyaçlarımız taleplerimiz değişti. Bu talepler yeni meslek dallarının doğmasına neden oldu. Peki siz hangi bölümü seçeceksiniz de insanların ihtiyaçlarını giderecek bir mesleğiniz olacak? Aslında asıl soru bu, Girişimcilikte olduğu gibi, siz insanların çok sorun yaşadığı hangi problemi çözüyorsun?
Açıkçası sizleri çok bekletmeden yazıma hemen kriterlerden başlamak istiyorum.
🎯 Üniversite Tercihinden Önce Mutlaka Kontrol Edilmesi Gereken 21 Stratejik Kriter
“Puan yetiyor” diye değil, gelecek inşa etmek için tercih yapın.
🔍 1. Dijital Ayak İzlerini Taramadan Geçmeyin
Üniversitenin ve bölümün Google yorumları son derece kıymetli. Son 1 yıl içinde öğrencilerin ne dediğini mutlaka okuyun. Çok basit Google Map’a git ve üniversite yorumlarına bak aynen Trendyol ya da Hepsiburada da yaptığın gibi 😀
Üniversitenin Instagram, Facebook ve LinkedIn sayfalarını inceleyin. Ne kadar güncel? Gerçek öğrencilerden içerik paylaşılıyor mu? Canlı mı? Heyecanlı mı? Aktif mi?
Bölümün sosyal medya hesapları aktif mi? Sadece duyuru mu yapıyorlar, yoksa öğrenci işlerine, başarılarına yer veriyorlar mı? Alt yapı bilgisi var mı? İddalı mı?
🧠 2. Akademik Kadro: Hocaların Vizyonu = Sizin Geleceğiniz
Bu en önemlisi arkadaşlar, hocalar sizin gelecekteki mentorlarınız ve aileniz olacak
Hocaların lisansüstü eğitimleri nereden, hangi alanlarda? Tecrübe var mı? Kitap yazmış mı? Mutlaka hocanın bilimsel anlamda popülerliğine bakın arkadaşlar. Bazı hocalarımız inanılmaz donanımlıdır.
Yayın geçmişleri, sektörel deneyimleri neler? Sırf akademik mi yoksa sektörü takip ediyor mu? İş birliği yapmış mı?
LinkedIn profillerine bakın. Akademik olarak güncel ve aktifler mi? Ne paylaşıyor? Sana ne katacak
Unutmayın: Mezun olduğunuzda, aldığınız bilgi kadar değil, birlikte zaman geçirdiğiniz akademisyenlerin vizyonu kadar mezun olursunuz.
- Son olarak şunu eklemek isterim. Seçeceğiniz bölüm hocalarına bakın lütfen, Eğer bölüm hocaları başka bölümün hocalarından oluşuyorsa orada bence sıkıntı oluyor. Örneğin, Bir üniversite de havacılık ve uzay mühendisliği bölümü açılmış. Ancak, bölümü kuranlar Makine Mühendisliği hocaları. Bu bölümden Makine Mühendisi olarak çıkasınız arkadaşlar. Çünkü adamların alanları çok farklı. Adamlar haspelkader havacılık ile ilgili bir konuya temas etmişler ve oradan bu bölüme gelmişler. Bölümde doğru dürüst uçak mühendisi yok, Uçak bakımcı yok. Ancak şunu da eklemeliyim. Bazı devlet üniversitelerinde hocaların doğrudan doktora konuları havacılık üzerine, Havacılık işletmesi, Havacılık elektroniği üstüne. işte bu hocalar ile oluşturulan bölümler de bir problem olacağını sanmıyorum. Bu konuya dikkat edin lütfen. Mümkünse alanından gelen hocaların bölümünde okuyun.
🏛️ 3. Üniversitenin Kurumsal Duruşu ve Gündemi
Üniversite hakkında son 3 yıl içinde çıkan haberleri okuyun. Yeni projeler, ulusal/uluslararası başarılar, skandallar ya da tartışmalar var mı? Yöneticileri iyi inceleyin. Sorgulayın.
Rektörler ne kadar sıklıkla değişmiş? (Özellikle özel üniversitelerde sık sık rektör değişimi yönetimsel dengesizlik işareti olabilir.)
Yeni gelen rektör ya da yönetim, bir öncekinin gerisine mi düştü yoksa üniversiteyi ileri mi taşıdı?
Üniversite çağdaş mı? Güncel eğitim modellerini mi benimsiyor, hâlâ eski tip, sadece sınav odaklı mı?
- Üniversite dili nedir? Derslerin İngilizce oranı nedir? Mümkünse %100 İngilizce tercih edin. Ama göstermelik olmasın. Sınavları araştırın sorulara bakın nasıl soru sormuş yani İngilizce mi? Hocalar dersi İngilizce yapıyor mu? Sosyal medyada azıcık gezinseniz bunu bulursunuz öğrenciler arasında genelde konuşurken bile teknik kelimeleri kullanırlar. ”Örneğin Fluid Sınavı perşembe 13:40 da Söylemez Amfisinde)
🧪 4. Laboratuvarlar, Atölyeler ve Teknik Altyapı
Hangi laboratuvarlar var?(Teknik bilimler için hayati öneme sahip)
Altyapı çağdaş mı yoksa nostaljik mi? (Yani, Cihazlar üstü örtülü yılar öncesinin cihazı mı yoksa kurcalayın çocuklar bozulursa proje yapar alırız, ödenek talep ederiz siz yeter ki öğrenin kafasında mı? )
Laboratuvarların görselleri mevcutsa inceleyin, mümkünse yerinde görün. Mutlaka bunu yapın arkadaşlar
“Uygulamalı eğitim” lafta mı, gerçekten yapılıyor mu? Kendimden örnek vereyim. Gaziantep üniversitesi, Makine Mühendisliği ve Fizik Mühendisliğinde Laboratuvar dersinden kalıp okul uzatan arkadaşlarım vardı. Kesinlikle affetmezlerdi. Bir çoğumuz mezun olduk arkadaşlar ve dünyanın bir çok yerinde çok ciddi pozisyonlarda çalışıyor bu insanlar. Başarı tesadüf değildir arkadaşlar.
🚀 5. Girişimcilik ve Teknoloji Ekosistemi
Üniversitenin içinde Teknopark, TTO, Tekmer, kuluçka merkezi gibi yapılar var mı?
Ne kadar zamandır aktifler? Teknokentlerin ülke çapında endeksleri var orada sıralarına bakın.
Bu yapılardan çıkan kaç girişim var, başarı oranı nedir? Genç girişimcilere destek ne kadar veriliyor?
Üniversite yönetimi, “girişimcilik, inovasyon, AR-GE” gibi konularda demeç veriyor mu? Gerçekten destekliyor mu? Rektör Hoca bu konu da sürekli çalışma yapıyor mu? Genelde Rektör Hoca Teknokent veya TTO gibi yapıların Yönetim kurulu başkanıdır arkadaşlar. Siz Üniversiteyi sadece bölüm gibi görürsünüz ancak arka planda hepsi birbirine bağlıdır.
🌍 6. Uluslararasılaşma ve Erasmus İmkânları
Erasmus programı var mı? Hangi ülkelerle?
Avrupa Birliği projeleri yapılmış mı? Kalkınma ajansları yerel fonlar uluslararası fonları kullanabiliyorlar mı? Bu konuda uzman ekip var mı? Bu ekip inanılmaz önemli arkadaşlar. Bir fikrim var değdiniz de sizi ilk karşılayacak ekip bu. Bu ekip yoksa zaten geçmiş olsun. Bir çok konuda eksik demektir.
Öğrencilerin uluslararası yarışmalara veya akademik etkinliklere katılımı destekleniyor mu? Örneğin elektrikli araba yarışlarına gidiyorlar mı? Halk oyunları var mı? Örneğin Bizim üniversitemizde mühendislik öğrencileri Güneş ve Hidrojen arabaları takımlarında çalışırdı ve yarışlara katılırdı. Bende onlardan biriydim. Orada tabiri yerinde olursa dünyanın kaç bucak olduğunu öğretilirdi çünkü hocalarımız ve metal atölyesi bölümünde ki kıymetli teknik şeflerimiz aklımızı alırdı. (Sağ olsunlar var olsunlar) Ama her yarıştan mutlaka bir derece madalya alıp gelirdik. Ben mezun olalı 13 yıl oldu halen hatırlıyorum.
🧑🎓 7. Öğrenci Kulüpleri ve Sosyal Aktiflik
Kulüp sayısı değil, etkinlik sıklığı önemli. Ne yapıyor bu gençler? Kulüpler aktif değilse bence bakmayın hiç. Çünkü üniversite bütçe ayırmıyordur arkadaşalar.
Kulüplerle gerçekten bir şey üretiliyor mu, yoksa sadece poster mi asıyorlar? Hocaları belli mi? sorumlusu belli mi? Yıllık faaliyet planı geçmiş planlar yapılanlar vb. gibi paylaşım yapıyorlar mı?
Teknik, kültürel, gönüllülük kulüpleri ne kadar organize? Kısacası size ne sağlıyorlar. Kulüplerin alt yapıları nasıl? Örneğin havacılık klubu dediğiniz de en azından bir paraşüt ya da içeride drone ile ilgili eğitim ya da kullanım yapan var mı?
🛏️ 8. Yaşam Koşulları: Yurt, Yemek, Kampüs
Üniversitenin sunduğu yurtlar yeterli mi? Güvenli mi?
Yemek kalitesi ve fiyatları ne durumda? Binaları nasıl? Haberlere bakın daha önce zehirlenme filan var mı?
Spor salonu, etkinlik alanları, çalışma salonları mevcut mu?
Kampüs gerçek mi, yoksa tek binadan ibaret mi? Bu konuya çok dikkat edin. Kusura bakmayın ama üniversite çim değildir arkadaşlar. Üniversite yaşam alanıdır. Dünaynın en genç yaştaki insanların komunite kurdukları küçük bir şehirdir. Enerjiktir. Işıltılıdır. Yaratıcıdır. Renklidir. Sakın tek bina olan apartmandan bozma okulları tercih etmeyin(Bu benim fikrim)
🏙️ 9. Şehir Kültürü ve Sektörel Ekosistem
Şehrin kültürel yapısı, güvenliği size uygun mu?
Üniversitenin şehriyle entegrasyonu ne düzeyde? Belediye ile STK’lar ile iletişim var mı? Rektör Hocamızı kimlere ziyarete gidiyor. Kimler Rektör Hocamıza geliyor.(Rektör Hoca ne yaparsa Hocalarda o yönde ilerler :-D)
Sanayi ve Ticaret Odaları ile iş birliği var mı? Bu Çok önemli arkadaşlar, Hocalar sektör ile bağlantılı mı? Yoksa ofis hocası mı? Bu durum doğrudan sizi etkileyecek. Staj bulamayacaksınız, İntörnlük için uygun firma bulamayacaksınız.! En önemlisi saha ile iletişiminiz olmadığından iş bulamayacaksınız. Kaldı ki sektörü bilmeyen akademisyen sizi yetiştirip sektörün problemini çözecek hale getiremez arkadaşlar unutmayın.
Yerel sektörle ortak projeler, staj olanakları gelişmiş mi? Komiteler var mı? Problem kuruları var mı?
⚠️ 10. Özel Üniversitelerde Derin İnceleme Şart
Kadro güçlü mü, yoksa vitrin mi parlatılmış?
Öğrenci memnuniyeti nedir?(Google yorumlar, haberler vb kaynaklar okunmalı)
Mezunlar ne diyor? (Google yorumlar, Şkayetvar.com gibi)
Yönetim kaç yılda bir değişmiş, gelen giden fark yaratmış mı?
Kâr odaklı mı, eğitim odaklı mı?
✅ BONUS: Tüm Bu Maddeleri Puanlayın
Bu maddeleri bir tablo haline getirip her üniversite için ayrı ayrı değerlendirme yapabilirsiniz. Böylece sadece hisle değil, veriyle desteklenmiş bir tercih yapmış olursunuz. Sizin için önemli başlıklara yüksek puan verebilirsiniz. göreceksiniz sizin için en uygun üniversiteyi bulacaksınız.
Unutmayın “Tercih değil, yatırım yapıyorsunuz.”
Bir üniversiteyi seçerken sadece 4-5 yılınızı değil, aynı zamanda kariyerinizin temelini seçiyorsunuz. Bu yüzden puana değil; vizyona, altyapıya ve gerçek potansiyele bakın. Gelecekte sizi farklı kılacak olan şey, bugün attığınız bu stratejik adımdır.
Birazda meslekleri konuşalım mı?
“Her Şeyi Biraz Bilen” Değil, “Bir Şeyde Çok İyi Olan” Öne Çıkıyor
Eskiden “İşletme, Kamu Yönetimi ” gibi genel başlıklar oldukça popülerdi. Ancak dünya değişti. Artık iş dünyası her konuda biraz bilgisi olan kişileri değil, belirli bir alanda derinleşmiş, bir konuda uzmanlaşmış bireyleri arıyor. Bu noktada bölüm tercihlerini de bu yeni dünyaya göre şekillendirmek gerekiyor. Örneğin klasik “Makine Mühendisliği” eğitimi yerine, doğrudan “Otomotiv Mühendisliği” veya “Havacılık ve Uzay Mühendisliği” gibi alanlara yönelmek, gençleri doğrudan sektörle buluşturuyor. Bu sayede mezuniyet sonrası iş bulma süreci kolaylaşıyor, uzmanlaşma daha erken yaşlarda başlıyor. Tabi ki buradan yanlış anlaşılmasın. Bende bir Makine Mühendisi olarak, Makineci olmak ayrıcalıktır…. Ama, doğru ve sağlam bir üniversiteden mezun olursan, Akademik kadrosu sağlamsa, Alt yapısı laboratuvarları ve hocaları sağlamsa, En az 10 yıl ve üzeri mezun vermişse… Buralardan mezun olan Makine Mühendisleri hep iyi yerde olacaklar eminim.
Geleceğin Sektörleri: Hangi Alanlar Öne Çıkıyor?
Havacılık ve Uzay Teknolojileri
Türkiye’nin milli havacılık projeleri, yerli savunma sanayii atılımları ve uzay araştırmaları gibi adımlar sayesinde bu alan oldukça cazip hale geldi. Uçak mühendisliği, aviyonik sistemler ve insansız hava araçları üzerine çalışan gençlere büyük bir gelecek vadeden bu sektör, ciddi bir istihdam potansiyeline sahip. Sivil havacılık bu konuda inanılmaz adımlar atıyor. Hatta, özel iştirakler kendi uçuş pistlerini yapıyorlar.
Enerji ve Yenilenebilir Sistemler
Güneş, rüzgâr, biyoyakıt, hidrojen gibi enerji kaynaklarına olan ilgi her geçen yıl artıyor. Hem küresel iklim kriziyle mücadele hem de ekonomik bağımsızlık hedefleri bu alandaki uzmanlara duyulan ihtiyacı artırıyor.
Savunma Sanayii ve Malzeme Bilimi
Yüksek teknolojili ürünlerin yerlileştirilmesiyle birlikte, savunma sanayii sadece bir mühendislik konusu değil; stratejik bir kalkınma alanı haline geldi. Kompozit malzemelerden radar sistemlerine kadar çok sayıda alt uzmanlık alanı barındırıyor.
Sağlık Teknolojileri
Tıp, hemşirelik gibi klasik alanların yanı sıra biyomedikal mühendisliği, sağlık bilişimi, yapay zekâ destekli teşhis sistemleri gibi yeni nesil bölümler sağlık sektörünü dönüştürüyor. Teknolojiyle sağlık kesişiminde çalışmak isteyen gençler için büyük fırsatlar barındırıyor.
Turizm Deyip Geçmeyin: Katma Değerli Turizmciliğe Giriş
Turizmi sadece “otelcilik” ya da “rehberlik” gibi düşünmek artık oldukça sığ bir bakış. Bugünün turizmcileri, sosyal medyada kampanya yürüten, veriyle müşteri davranışlarını analiz eden, sanal turlar hazırlayan dijital uzmanlardır. Özellikle Antalya gibi turizmin merkezinde olan şehirlerde, bu tür profillere duyulan ihtiyaç gün geçtikçe artıyor.
Eğer bir genç, turizmin dijital pazarlama boyutuna yönelirse, kendi işini bile kurabilir. Web tasarımı, içerik üretimi, animasyonla otel tanıtımı, Instagram kampanyaları gibi dijital beceriler bu sektörde çok değerli hale geldi.
Tasarım, Tasarım, Tasarım…
Ne olursa olsun Tasarımın her alanda, gelecekte her mesleğinin içinde olacak. Biliyorsunuz, Bir tasarım Merkezinin Genel Müdürlüğünü yaptım yaklaşık 6 yıl. Orada, Endüstriyel tasarımcıdan, ayakkabı tasarımcısına kadar bir çok uzmanla çalıştım. Bu konu bence çok kıymetli ve gelecekte hep var olacak. Bu bölümlere de mutlaka bakılmalı…
Hangi Bölüm Olursa Olsun: Dijital Beceriler Şart
Artık meslekler dijitalleşiyor, dolayısıyla üniversite tercihleri sadece bölümle değil, becerilerle de şekillenmeli. Hangi bölümü okursanız okuyun, sizi öne çıkaracak şey sahip olduğunuz dijital yetkinliklerdir.
Dijitalde hangi meslekler…?
Grafik Tasarımı
Animasyon ve VR
Yazılım ve Kodlama
Dijital Pazarlama
Veri Analizi
- Yapay Zeka ile ilgili her şey 😀
Son Söz: Gelecek Cesur ve Yetkin Olanların
Bugün seçeceğiniz bölüm sadece dört yıllık bir eğitim programı değil; sizin gelecekteki kariyerinizin temeli olacak. Bu yüzden tercihinizi yaparken yalnızca moda olan bölümlere değil, ilgi alanlarınıza, becerilerinize ve sektörlerin ihtiyaçlarına göre karar verin. Cesur olun, fark yaratmaktan çekinmeyin ve dijital dünyanın dilini öğrenin.
Unutmayın, gelecek artık genellerin değil; özelleşmiş ve dijitalleşmiş bireylerin olacak.
Onur Akar
Fizik Mühendisi ve Makine Mühendisi
“Kariyer bir hedef değil, bir yolculuktur. Bu yolculukta pusulanız yetenekleriniz, haritanız vizyonunuz olsun.”